10. YARGI PAKETİNİN GETİRDİKLERİ

Kamuoyunda kısmi af niteliğinde olacağı beklentisi ile bütün kesimlerce merakla beklenen 10. Yargı Paketi Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilmiş ve 7550 kanun numarası ile 04.06.2025 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

10. Yargı Paketi Genel itibari ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı, kadın, yaşlı ve  çocuk hükümlülere ilişkin düzenlemeler, noter disiplin işlemleri, dijital içerik düzenlemeleri, istinaf ve kanun yoluna başvuru da parasal sınırların belirlenme tarihleri,  Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun yapısına ilişkin düzenlemeler  gibi bir çok alanda  önemli değişiklikler getiriyor olmasıyla birlikte, en çok ceza infaz kanununa ilişkin değişiklikler yönünden kamuoyunun dikkatle beklediği ve üzerinde çokça tartışılan bir yasalaşma süreci geçirmiştir.  Kamuoyunun beklentisini karşılamamakla birlikte yasal düzenleme, bir çok suça ilişkin ceza artırımına da gitmiştir.

Yasalaşan pakette en dikkat çeken değişikliklerden biri; 5275 sayılı Kanun'un 108. Maddesinde yapılan düzenlemedir. Yeni düzenlemeyle, hakkında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan ve süreli hapis cezasına mahkum edilmiş olan hükümlülere, cezalarının dörtte üçünü iyi halli olarak ceza infaz kurumunda geçirmeleri durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilme imkanı tanınmaktadır. Eski düzenlemede ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan mahkumlar için koşullu salıverilme imkanı bulunmamaktaydı.

Bir diğer düzenleme,  5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 105/A maddesinde  yapıldı.

Yeni düzenlemeye göre, hükümlülerin denetimli serbestlikten faydalanabilmeleri için, aldıkları ceza miktarı ne olursa olsun, koşullu salıverilme tarihine kadar olan sürenin en az 1/10'unu ve her halükarda en az beş gününü ceza infaz kurumunda geçirmeleri şartı getirilmiştir. Daha önceki düzenlemede, bazı durumlarda hükümlüler doğrudan denetimli serbestliğe ayrılabiliyordu.

10. Yargı Paketi ile; 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un “Özel infaz usulleri” başlıklı 110. Maddesinde de; ilgililer için önemli düzenlemeler yapıldı.

Maddenin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle, geceleyin infaz ile hafta sonu infaz bakımından geçerli süre sınırı, kasten işlenen suçlarda üç yıl, taksirle öldürme suçu hariç olmak üzere taksirle işlenen suçlarda ise beş yıl olarak belirlendi. Ayrıca, hafta sonu infaz usulünün, hükümlünün iş yaşamı ve ailevi durumu ile ceza infaz kurumlarının düzen ve işleyişine göre ceza infaz kurumu tarafından, süresi aynı olmak koşuluyla hafta içi günlerde de uygulanabilmesine imkân tanınmaktadır. Maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında yapılan değişiklikle, konutta infaz usulünün kapsamı genişletilmektedir. Üçüncü fıkrada yapılan düzenlemeyle; hastalık   veya engellilik nedeniyle cezanın konutta çektirilmesine ilişkin karar verme ve denetim usulü açıkça belirlenmektedir. Maddenin beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle, cezanın özel infaz usulüne göre çektirilmesine karar verilenler hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı hükümlerinin uygulanabilmesine imkân tanınmaktadır.

Yeni düzenleme ile; seksen yaşını bitirmiş kişilerin mahkûm oldukları toplam altı yılı, Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar hariç olmak üzere hapis cezasına mahkûm olan veya adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlülerden 16 ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine infaz hâkimi tarafından karar verilebilmektedir.

Yeni yargı paketinde Çocuk hükümlüleri de yakından etkileyen düzenlemeler yer almaktadır. Çocuk hükümlülerin cezalarının infazına, önce çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında başlanması, iyi halliyse daha sonra çocuk eğitim evlerine gönderilmeleri öngörülmektedir. Çocuk hükümlülerin kasıtlı suçlarda 3 yıl, taksirli suçlarda ise 5 yıl veya daha az cezalarının, doğrudan eğitim evlerinde infaz edilmeleri mümkün olacaktır. 

10. Yargı Paketi içerik olarak kamuoyundaki kısmi af beklentisini karşılamamakla birlikte; yapılan düzenlemelerin, amacına uygun olarak, ceza adaletinin daha etkin hale getirilmesi, cezasızlık algısının ortadan kaldırılması, suçun işlenmesinin önlenmesi ve caydırıcılığın sağlanması açılarından toplumsal düzene  katkı sağlamasını dilerim.

Av. Meral DEMİRHAN DÖNGEL