İçişleri Bakanlığı'ndan trafik güvenliği için yeni düzenleme: Cezalar artıyor, denetimler sıkılaşıyor

İçişleri Bakanlığı, trafikte güvenliği artırmak ve kazaları azaltmak için yeni bir düzenlemeye hazırlanıyor. TBMM’ye sunulacak yeni eylem planına göre, ileri yaştaki sürücüler için her yıl zorunlu sağlık muayenesi getirilecek. Mevcut sistemde 65 yaş üstü kişiler, 3 yılda bir sağlık kontrolünden geçerken, bu sürenin iki yıla düşürülmesi; 80 yaş üstü için ise yıllık kontrol zorunluluğu getirilmesi planlanıyor. Öte yandan trafik cezaları yeniden düzenlenerek daha caydırıcı hale getirilecek.

İçişleri Bakanlığı, karayolu trafik güvenliğini artırmak ve sürücü kaynaklı kazaların önüne geçmek amacıyla önemli bir eylem planını hayata geçirmeye hazırlanıyor. Meclis'e sunulmak üzere son aşamaya gelen düzenleme, özellikle ileri yaştaki sürücüleri yakından ilgilendiriyor.

Yeni eylem planıyla birlikte yalnızca trafik cezaları değil, ehliyet sistemi de değişiyor. Özellikle yaşlı sürücülerin trafikte oluşturduğu risklerin azaltılması hedeflenirken, Avrupa ülkelerindeki uygulamalara benzer düzenlemeler gündemde.

HER YIL ZORUNLU OLACAK
Mevcut sistemde 65 yaş üstü sürücüler her 3 yılda bir sağlık kontrolünden geçerken, 80 yaş üzerindekiler için bu süre 2 yıla iniyor. Yeni taslak ise bu sürelerin daraltılmasını öngörüyor. 65 yaş üstü için kontrol süresi 2 yıla düşürülürken, 80 yaş üstü sürücüler artık her yıl muayeneye gidecek. Böylece görme, işitme ve refleks gibi yaşla birlikte zayıflayan sürüş yetenekleri düzenli şekilde takip edilecek.

CEZALAR ARTACAK, DENETİMLER SIKILAŞACAK
Plan yalnızca ehliyetleri kapsamıyor trafik ihlallerine yönelik cezaların da ciddi şekilde artırılması gündemde. Hız aşımı, kırmızı ışık ihlali, alkollü araç kullanımı gibi riskli davranışlara daha ağır yaptırımlar getirilecek. Amaç, trafik kurallarına uymayan sürücülere göz açtırmamak ve caydırıcılığı üst seviyeye taşımak.

Yeni dönemde yalnızca cezalarla değil, eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarıyla da trafik güvenliği desteklenecek. Bakanlık, bu kapsamda çeşitli bilgilendirme kampanyaları ve eğitim programlarına hız verecek. Amaç, "bana bir şey olmaz" anlayışının yerine, toplumsal sorumluluğun ön plana çıktığı bir trafik kültürü oluşturmak.

YASA NE ZAMAN ÇIKACAK?
İçişleri Bakanlığı’nın hazırladığı taslak düzenleme, yakın zamanda TBMM’ye sunulacak. Önce komisyonlarda değerlendirilecek, ardından Genel Kurul gündemine taşınacak. Kabul edilmesi halinde Cumhurbaşkanı onayının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Böylece Türkiye’de trafik yönetiminde yepyeni bir dönem başlamış olacak.

Trafikte caydırıcılık tartışması: Cezalar artıyor, kazalar durmuyor

TRAFİK CEZALARININ GENEL BÜTÇE GELİRLERİ İÇİNDEKİ PAYI ZİRVEDE

Öte yandan tahsil edilen trafik cezalarının genel bütçe gelirleri içindeki payı da artış gösterdi. 2021 yılında binde 4,9 olan bu oran, seçim yılları olan 2022 ve 2023’te sırasıyla binde 3,41 ve 3,46’ya geriledi. Ancak seçim sonrasında 2024’te binde 5,15’e yükseldi. 2025’in Ocak-Nisan döneminde ise oran binde 6,49 ile son beş yılın zirvesine çıktı.

TÜİK ve Hazine verilerine göre, 2020-2024 arasında ölümlü ve yaralanmalı trafik kazaları yüzde 77,6, enflasyondan arındırılmış ceza gelirleri yüzde 61,5 arttı. Bu artışlara rağmen kazaların azalmadığına dikkat çeken ekonomist İnan Mutlu, “Amaç bütçeye katkı” değerlendirmesinde bulundu. 2025’te cezaların bütçedeki payı ise binde 6,49’a çıkarak rekor kırdı. İçişleri Bakanı Yerlikaya ise “Derdimiz ceza değil, hayat kurtarmak” diyerek radar önlemlerini savunmuştu.

Türkiye’de trafik cezalarının hem bütçeye katkısı hem de trafik güvenliği üzerindeki etkisi tartışma konusu olmaya devam ediyor. TÜİK ve Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, son beş yılda hem ölümlü ve yaralanmalı trafik kazaları hem de tahsil edilen ceza gelirlerinde dikkat çekici artışlar yaşandı.

2020 yılını baz alan endekse göre, 2024 yılında ölümlü ve yaralanmalı trafik kazaları yüzde 77,6 oranında artarak 177,6 seviyesine ulaştı. Aynı dönemde, enflasyondan arındırılmış trafik cezası gelirleri ise yüzde 61,5 artışla 161,5 seviyesine çıktı. Bu veriler, cezaların artmasına rağmen trafik güvenliği açısından somut bir iyileşme sağlanamadığını gösteriyor.